 |
|
|  Δευτέρα 15/5
ΑΡΘΡΟ
Οι χάκερ επιτίθενται στον πλανήτη κι εμείς πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να τους αντιμετωπίσουμε
της Zeynep Tufekci (*)
Πηγή: New York Times
Η κυβερνοεπίθεση της περασμένης Παρασκευής που παρέλυσε τα νοσοκομεία στη Βρετανία, ανάγκασε τα ασθενοφόρα να αλλάξουν διαδρομή και καθυστέρησε τις χειρουργικές επεμβάσεις άρχισε, όπως συχνά συμβαίνει, με ένα πρόβλημα σε έναν πρόγραμμα, έναν ιό. Πρόκειται ίσως για την πρώτη βολή μιας παγκόσμιας κρίσης που σιγοβράζει εδώ και δεκαετίες. Η επίλυσή της είναι δυνατή, αλλά είναι ακριβή και απαιτεί μια ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι κυβερνήσεις, οι εταιρείες τεχνολογίας και οι θεσμοί λειτουργούν και χειρίζονται τα ηλεκτρονικά προγράμματα.
Μόλις τον περασμένο Μάρτιο, η Microsoft έδωσε στη δημοσιότητα ένα πρόγραμμα για τη διόρθωση των ατελειών στα λειτουργικά της συστήματα, με βάση τα οποία «τρέχει» το 80% των επιτραπέζιων υπολογιστών σε όλο τον κόσμο. Λίγο αργότερα, μια ομάδα χάκερ που λεγόταν “Shadow Brokers» έδωσε στη δημοσιότητα εργαλεία που εκμεταλλεύονταν ατέλειες αυτών των προγραμμάτων…
Φαίνεται πως οι Shadow Brokers είχαν αποκτήσει εργαλεία που χρησιμοποιεί η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) για να παραβιάζει υπολογιστές. Όταν συνειδητοποίησε ότι αυτά τα εργαλεία είχαν κλαπεί, η NSA ειδοποίησε εμπλεκόμενες εταιρείες όπως η Microsoft και η Cisco ώστε να διορθώσουν τις αδυναμίες τους. Οι χρήστες που θα χρησιμοποιούσαν τα προγράμματα που θα δίνονταν στη δημοσιότητα ήταν προστατευμένοι. Με μια εξαίρεση: όσα ιδρύματα χρησιμοποιούσαν παλιότερα λειτουργικά συστήματα της Microsoft δεν λάμβαναν το ειδικό πρόγραμμα καταπολέμησης των ιών παρά μόνο αν πλήρωναν ένα αξιόλογο ποσό.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας, που εξυπηρετεί πάνω από 50 εκατομμύρια ανθρώπους και που τα νοσοκομεία του εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ευρύτατα το Windows XP, δεν αγόρασε αυτό το πρόγραμμα της Microsoft καθώς αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα.
Στις 12 Μαϊου, πολλοί από εκείνους που δεν είχαν χρησιμοποιήσει το ειδικό πρόγραμμα ή δεν είχαν πληρώσει τα χρήματα για να το αποκτήσουν δέχθηκαν μαζική κυβερνοεπίθεση. Ανάμεσά τους, νοσοκομεία στη Βρετανία, εταιρείες τηλεπικοινωνίας στην Ισπανία, το ρωσικό Υπουργείο Εσωτερικών, η FedEx στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα ιδρύματα σε όλο τον κόσμο. Οι υπολογιστές πάγωσαν, η πρόσβαση στα αρχεία τους ήταν αδύνατη και στις οθόνες εμφανίστηκε ένα μήνυμα που ζητούσε «λύτρα» 300 δολαρίων σε “bitcoin”. Ασθενοφόρα που κατευθύνονταν σε παιδιατρικά νοσοκομεία αναγκάστηκαν να αλλάξουν διαδρομή. Οι γιατροί δεν μπορούσαν να δουν τι φάρμακα έπαιρναν οι ασθενείς τους. Εργαστήρια και ιατρικά μηχανήματα τέθηκαν εκτός λειτουργίας. Οι εγχειρήσεις αναβλήθηκαν. Υπήρξαν όμως και ζημιές στην οικονομία. Η Renault αναγκάστηκε να σταματήσει την παραγωγή της.
Η επίθεση σταμάτησε κατά τύχη, όταν ένας Βρετανός που εργάζεται σε μια εταιρεία ασφάλειας του κυβερνοχώρου κατάφερε να ενεργοποιήσει έναν μηχανισμό. Λίγο αργότερα, η Microsoft αναγκάστηκε να προσφέρει σε όλους το πρόγραμμα καταπολέμησης των ιών για το οποίο ζητούσε ως τώρα ένα σεβαστό ποσό.
Όμως η κρίση δεν έχει τελειώσει. Και πολλά συστήματα, ιδιαίτερα τα παλιότερα όπως το XP, είναι ευάλωτα σε επιθέσεις. Τρόποι αντιμετώπισής τους υπάρχουν, αλλά είναι ακριβοί. Πολύς κόσμος επίσης διστάζει να εφαρμόσει τις αναβαθμίσεις των συστημάτων. Και υπάρχουν λόγοι γι’αυτό. Το αρκετά ασφαλές Windows 10, για παράδειγμα, έχει προβλήματα που σχετίζονται με την ιδιωτικότητα. Το Ιδρυμα Ηλεκτρονικών Συνόρων έχει εκδώσει προειδοποιήσεις και η Ευρωπαϊκή Ενωση διεξάγει έρευνα.
Οι αναβαθμίσεις έχουν κι άλλες παράπλευρες συνέπειες. Όταν αναγκάστηκα να αναβαθμίσω το πρόγραμμα αλληλογραφίας Outlook, χρειάστηκα μήνες για να συνηθίσω τα νέα χρώματα και τις νέες αποστάσεις μεταξύ των γραμμών που κάποιος στο Σιάτλ είχε αποφασίσει ότι θα έκαναν το πρόγραμμα πιο μοντέρνο. Δεν υπήρχε η δυνατότητα να αφήσεις τα πράγματα όπως ήταν. Οι χρήστες μισούν αυτό το πράγμα, με αποτέλεσμα συχνά να μην κάνουν αναβάθμιση, αδιαφορώντας για τα προβλήματα ασφαλείας.
Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο για ιδρύματα που χρησιμοποιούν πληθώρα προγραμμάτων, τα οποία παρέχουν διάφοροι προμηθευτές. Η αναβάθμιση του λειτουργικού συστήματος προϋποθέτει έτσι αγορά νέων προγραμμάτων που κοστίζουν εκατομμύρια δολάρια.
Ο λόγος που παρουσιάζω μια ζοφερή εικόνα είναι πως είναι ζοφερή. Τα προγράμματά μας εξελίσσονται με την τοποθέτηση νέων συστημάτων πάνω στα παλιά, πράγμα που σημαίνει ότι κτίζουμε ολόκληρες πόλεις πάνω σε γειτονιές που καταρρέουν. Και ζούμε πάνω σε ρήγματα όπου οι σεισμοί είναι αναπόφευκτοι. Πρέπει λοιπόν να συνεργαστούν όλοι οι πρωταγωνιστές, και γρήγορα.
(*) Η Ζεϊνέπ Τουφεκτσί είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνα και αρθρογράφος
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
