Με νωπές ακόμα τις εικόνες από τα πλοία που πλέουν στο λιμάνι του Πειραιά υπό την υπόκρουση του... «βαλς των καραβιών» του Τσαϊκόφσκι και τη μουσική βόλτα στο κέντρο της Αθήνας προς τιμήν της Μαρίας Κάλλας, δε μπορεί κανείς να μην παραδεχθεί ότι η Εθνική Λυρική Σκηνή έκανε φέτος δυναμική εκκίνηση στην έναρξη της καλλιτεχνικής περιόδου 2013-14, στην ουσία πριν αυτή ξεκινήσει επίσημα.

Δράσεις που ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια, με την όπερα της βαλίτσας και το λυρικό λεωφορείο, εξελίχθηκαν σε εκδηλώσεις σε απρόσμενα μέρη, όπως η Βαρβάκειος αγορά και το λιμάνι του Πειραιά και σε μουσικούς περιπάτους, και έκαναν χιλάδες κόσμου να ακολουθούν επί... ποδός -και μεταφορικά και κυριολεκτικά- τις πρωτότυπες πρωτοβουλίες που υπαγορεύει κάθε φορά η μπαγκέτα των ιδεών του μαέστρου και καλλιτεχνικού διευθυντή της Λυρικής, Μύρωνα Μιχαηλίδη.

Κάτι που υποδεικνύει ότι μία «ανάσα» πολιτισμού μέσα στην καθημερινότητα έχει καταστεί ανάγκη για την κοινωνία. «Βομβαρδιζόμαστε από χυδαιότητα, από προχειρότητα, από έριδες, βιώνουμε κατάθλιψη», λέει  ο κ. Μιχαηλίδης και συμπληρώνει: «έτσι, η Τέχνη που έχει ακριβώς ως αποστολή το να διαδίδει το ευγενές και εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να ενώσουν τους ανθρώπους, δίνει πεδίο μεγάλο στη Λυρική να δραστηριοποιηθεί».

Η εξωστρέφεια που χαρακτηρίζει τον στρατηγικό σχεδιασμό της Λυρικής τα τελευταία χρόνια, και γεμίζει αυτό το πεδίο δραστηριοτήτων, έχει φέρει αποτελέσματα. «Πάρα πολύς κόσμος, ο οποίος δεν είχε ακούσει ή γνωρίσει την όπερα, δείχνει ότι θέλει να έρθει κοντά σε αυτή», επισημαίνει ο κ. Μιχαηλίδης. Κυρίως, έχουν έρθει κοντά στο λυρικό θέατρο οι νέοι. «Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μας όταν διαπιστώνουμε ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινού στις παραστάσεις του Ηρωδείου για παράδειγμα, να είναι ηλικίας 20 έως 30», εξηγεί ο κ. Μιχαηλίδης.

Δεν είναι, ωστόσο, η εξωστρέφεια, πανάκεια. Σε κάθε ευκαιρία της συζήτησης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΛΣ τονίζει τη σημασία του να κρατηθεί η ποιότητα στο επίπεδο που αρμόζει σε μία εθνική σκηνή. Για να κρατηθεί και το κοινό κοντά της. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι είμαστε μία εθνική λυρική σκηνή, μία εθνική όπερα, και ως εκ τούτου, θα πρέπει να ανταποκρινόμαστε στις επιθυμίες του παραδοσιακού μας κοινού, αλλά και του νέου κοινού που θέλει να μας γνωρίσει», σημειώνει ο κ. Μιχαηλίδης.

Πώς θα κερδιθεί όμως αυτό το στοίχημα; «Χρειάζεται να κάνουμε ελκυστικές τις παραδοσιακές παραγωγές, ούτως ώστε να τραβήξουμε και τους πιο μοντέρνους θεατές και να κάνουμε και τις μοντέρνες παραγωγές, ώστε να μη χάσουμε το πιο πιστό κοινό της Λυρικής, το οποίο είναι μεγάλο», επισημαίνει ο κ. Μιχαηλίδης και προσθέτει τα “βασικά συστατικά” μίας ελκυστικής παραγωγής: Ενδιαφέρουσα σκηνοθετική σύλληψη, εμπιστοσύνη στην ικανότητα του σκηνοθέτη και των συνεργατών του, αλλά και ιδανική στελέχωση σε όλους τους ρόλους και φροντισμένη προετοιμασία των παραγωγών.

Οι πρώτες παραγωγές τις καλλιτεχνικής περιόδου φαίνεται να δίνουν αυτό ακριβώς το στίγμα: Σταχτοπούτα του Ροσίνι, με ένα καστ διακεκριμένων, Ελλήνων κυρίως, καλλιτεχνών παιδική όπερα, με το νέο έργο “Προσοχή! Ο πρίγκιπας λερώνει”, τη μουσική του οποίου υπογράφει ο Νίκος Κηπουργός και το κείμενο και τη σκηνοθεσία ο Θωμάς Μοσχόπουλος μπαλέτο με την επιτυχημένη παραγωγή του Καρυοθραύστη του Τσαϊκόφσκι, σε χορογραφία του Ρενάτο Τζανέλλα. Και αυτή είναι μόνο η αρχή.

Ο κ. Μιχαηλίδης χαρακτηρίζει τη Λυρική «ζωντανό οργανισμό» που βασίζεται «στους ανθρώπους της, στα στελέχη της και έχει το πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, το ότι παράγει πρωτογενές πολιτιστικό προϊόν. Είναι εκείνη δηλαδή που παράγει πολιτισμό. Δεν είναι εκείνη που μεταφέρει τον πολιτισμό. Αν συνδυάσουμε λοιπόν αυτό το δεδομένο με την αξιοποίηση ικανών, νέων ανθρώπων, των δικών της στελεχών, μία σύνταξη δυνάμεων δηλαδή με στόχο να βρούμε όλα αυτά τα ευγενή που μας ενώνουν, πιστεύω ότι θα κάνει χαρακτηριστικότερο και το στίγμα μέσα στην κοινωνία», επισημαίνει.

Φαίνεται ότι το στοίχημα έχει σχεδόν κερδηθεί. Μόλις λίγες μέρες πριν, το BBC 4, έκανε εκτενές ρεπορτάζ για την ΕΛΣ, μιλώντας με πολύ θετικά σχόλια για τη διοίκηση Μιχαηλίδη, η οποία, σύμφωνα με τον ρεπόρτερ, τα τελευταία χρόνια κατάφερε να τη βγάλει «από την τραγωδία που ζούσε και να την οδηγήσει σε έναν θρίαμβο».

Αλλά δεν υπάρχει χρόνος για να επαναπαύεται κανείς. «Η Λυρική δεν είναι υπόθεση ενός ανθρώπου, είναι υπόθεση πολλών ανθρώπων, απλώς εγώ είχα τη δεδομένη στιγμή και την τιμή να είμαι στο τιμόνι μιας προσπάθειας, στην οποία συμβάλλουν πάρα πολλές δυνάμεις και αυτή είναι και η αποστολή ενός καλλιτεχνικού διευθυντή: να είναι οραματιστής, να έχει όραμα μπροστά, να βλέπει τον ορίζοντα και να προσπαθεί να συμπαρασύρει όλους μαζί προς τα κει», ξεκαθαρίζει ο κ. Μιχαηλίδης, τονίζοντας παράλληλα την πολύ καλή συνεργασία με το διοικητικό συμβούλιο της ΕΛΣ. Ο δρόμος προς τα μπροστά, ωστόσο, δεν είναι εύκολος. «Υπάρχουν πραγματικά πολλά προβλήματα. Αλλά κάνουμε πάρα πολύ προσεκτικές κινήσεις και πιστεύουμε ότι και η Πολιτεία αν μη τι άλλο, βλέπει το καλό και δε θα το αφήσει να χαλάσει», καταλήγει ο κ. Μιχαηλίδης.