Υπάρχει ένας ακόμη λόγος που η κλιματική αλλαγή ενέχει κινδύνους.
Μπορεί να οδηγήσει σε τήξη πανάρχαιων πάγων μέσα στους οποίους είναι
"κλειδωμένα" μικρόβια, που εδώ και εκατομμύρια χρόνια δεν έχουν δει το
φως της Γης και τα οποία, αν απελευθερωθούν, ίσως προκαλέσουν νέες
πανδημίες απειλητικές για την ανθρωπότητα, προειδοποιεί μια νέα
κινεζική επιστημονική έρευνα.
Ερευνητές της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών, οι οποίοι έκαναν τη
σχετική δημοσίευση στο περιοδικό βιοτεχνολογίας "Nature
Biotechnology", σύμφωνα με το Live Science, μελέτησαν δείγματα πάγων
από 21 παγετώνες του Οροπεδίου του Θιβέτ, μιας περιοχής μεγάλου
υψομέτρου ανάμεσα στην οροσειρά των Ιμαλαΐων στα νότια και στην έρημο
Τακλαμακάν στα βόρεια. Η έρευνα αποκάλυψε 968 άγνωστα μέχρι σήμερα
είδη μικροβίων και η ανάλυση των γονιδιωμάτων τους έδειξε ότι μερικά
τουλάχιστον από αυτά έχουν τη δυνατότητα να πυροδοτήσουν νέες
πανδημίες, σε περίπτωση που ένα γρήγορο λιώσιμο των πάγων, λόγω της
ανόδου της θερμοκρασίας εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, τα
απελευθερώσει από την παγωμένη "φυλακή" τους.
Είναι η πρώτη φορά που αναλύεται πλήρως (γενετική αλληλούχιση) το
γονιδίωμα μικροβιακών κοινοτήτων κρυμμένων μέσα σε αρχαίους παγετώνες.
Τα μικρόβια που βρέθηκαν, είναι κυρίως βακτήρια, αλλά επίσης
αρχαιοβακτήρια, μύκητες κ.α. Το 98% είναι τελείως άγνωστα για τους
επιστήμονες, ενώ η μεγάλη μικροβιακή βιοποικιλότητα μέσα στους πάγους
εξέπληξε τους ερευνητές.
Οι Κινέζοι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι ακριβώς πόσο παλαιά είναι
μερικά από αυτά τα μικρόβια των παγετώνων. Προηγούμενες μελέτες πάντως
έχουν δείξει πάντως ότι είναι δυνατό να αναζωογονηθούν μικρόβια
παγιδευμένα προ τουλάχιστον 10.000 ετών. Μια προηγούμενη έρευνα του
2020 είχε αναλύσει πυρήνες πάγου από έναν μόνο θιβετανικό παγετώνα και
είχε ανακαλύψει 33 διαφορετικές ομάδες ιών μέσα στους πάγους, εκ των
οποίων 28 δεν είχαν ποτέ παρατηρηθεί έως τότε.
Η ποικιλία των "παγωμένων" μικροοργανισμών, σε συνδυασμό με την
αυξανόμενη τήξη των παγετώνων λόγω κλιματικής αλλαγής, αυξάνει τις
πιθανότητες δυνητικά επικίνδυνα μικρόβια - κυρίως βακτήρια - να
δραπετεύσουν και να σπείρουν άγνωστες αρρώστιες στη Γη, "οδηγώντας σε
τοπικές επιδημίες ή ακόμη και πανδημίες', σύμφωνα με τους ερευνητές.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις πως μερικά από αυτά τα άγνωστα βακτήρια μπορεί
να αποδειχθούν άκρως επικίνδυνα για τους ανθρώπους και όχι μόνο.
Ακόμη κι αν τελικά αυτά τα παθογόνα βακτήρια δεν επιβιώσουν για πολύ
χρόνο μετά την απελευθέρωση τους από τους παγετώνες τους, μπορεί
παρόλα αυτά να προκαλέσουν προβλήματα, σύμφωνα με τους ερευνητές,
επειδή τα βακτήρια έχουν τη μοναδική ικανότητα να ανταλλάσσουν μεγάλα
τμήματα του DNA τους με άλλα βακτήρια. Έτσι, ακόμη κι αν τα βακτήρια
των πάγων πεθάνουν λίγο μετά τη δραπέτευση τους, μπορεί να έχουν
προλάβει να περάσουν σε άλλα βακτήρια μερικούς παθογόνους παράγοντες
που κρύβονται στο γενετικό υλικό τους. Αυτή η γονιδιακή αλληλεπίδραση
μεταξύ των παγετωνικών αρχαίων μικροβίων και των σύγχρονων μικροβίων
"μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επικίνδυνη", επεσήμαναν οι ερευνητές.
Το Θιβετανικό Οροπέδιο πιθανώς μελλοντικά αποδειχθεί εστία μελλοντικών
επιδημιών ή πανδημιών, καθώς οι παγετώνες του - μετά την τήξη τους -
τροφοδοτούν με φρέσκο νερό διάφορα μεγάλα και μικρά ποτάμια, όπως τον
Γιανγκτσέ, τον Κίτρινο Ποταμό, τον Γάγγη κ.α., που παρέχουν νερό στις
δύο πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου, την Κίνα και την Ινδία. Όπως
έδειξε και η Covid-19, οι πανδημίες τείνουν να ξεπηδάνε από περιοχές
με μεγάλο πληθυσμό.
Όμως το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Ασία, καθώς περισσότεροι από
20.000 παγετώνες υπάρχουν στη Γη, καλύπτοντας πάνω από το 10% της
επιφάνειας της ξηράς. Κάθε παγετώνας εκτιμάται ότι έχει τις δικές του
μοναδικές μικροβιακές κοινότητες. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι
από το 2000 έως σήμερα έχει επιταχυνθεί η απώλεια πάγων από τους
περισσότερους παγετώνες του πλανήτη, πράγμα που αυξάνει τον κίνδυνο
για τη διαρροή μικροβίων και την πρόκληση νέων πανδημιών κάπου στη Γη.