Ερευνητές στη Βρετανία, με επικεφαλής μία Ελληνίδα της διασποράς,
ανέπτυξαν ένα καινοτόμο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να
αναγνωρίσει τα πρώτα σημάδια της άνοιας στον εγκέφαλο, πριν καν
εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα στους ασθενείς και πριν οι νευρολόγοι
είναι σε θέση να κάνουν κάποια διάγνωση.
Το σύστημα, που δεν χρειάζεται πάνω από μία απεικόνιση του εγκεφάλου
για να βγάλει συμπεράσματα, χάρη σε έναν ειδικό αλγόριθμο, άρχισε ήδη
να δοκιμάζεται κλινικά, αν και είναι πρόωρο να πει κανείς πότε θα
καταστεί δυνατό να αξιοποιηθεί στην πράξη.
Ο αλγόριθμος έχει «εκπαιδευτεί» με χιλιάδες εγκεφαλικές απεικονίσεις
ανθρώπων με άνοια, οπότε στη συνέχεια μπορεί να κάνει συγκρίσεις όταν
κληθεί να «διαβάσει» μία νέα απεικόνιση εγκεφάλου. Είναι ικανό να
αναγνωρίζει πρώιμα ίχνη άνοιας που δεν μπορεί να «πιάσει» το μάτι
ακόμη και ενός ειδικού γιατρού, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τον
εντοπισμό της νευροεκφύλισης του εγκεφάλου έγκαιρα, αρκετά χρόνια
νωρίτερα από ό,τι είναι εφικτό σήμερα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Ζωή Κουρτζή του
Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και του Ινστιτούτου Άλαν Τιούρινγκ, η
οποία δημιούργησε το σύστημα, σύμφωνα με το BBC και τις βρετανικές
«Γκάρντιαν» και «Ιντιπέντεντ», αισιοδοξούν ότι αυτό θα αποτελέσει
μελλοντικά πολύτιμο βοηθό των νευρολόγων. Όπως ανέφερε η δρ Κουρτζή,
«αν παρέμβουμε έγκαιρα, οι θεραπείες θα μπορούν να ξεκινήσουν νωρίτερα
και να επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου, ενώ ταυτόχρονα θα
αποφευχθεί μία μεγαλύτερη εγκεφαλική βλάβη».
Οι προκλινικές δοκιμές έδειξαν ότι το σύστημα μπορεί να διαγνώσει την
άνοια ακόμη και όταν δεν υπάρχει το παραμικρό εμφανές σημάδι βλάβης
στον εγκέφαλο. Επίσης, μπορεί να προβλέψει κατά πόσο η άνοια θα
παραμείνει σταθερή για πολλά χρόνια και αν θα εξελιχθεί αργά ή
γρήγορα.
Οι κλινικές δοκιμές στο Νοσοκομείο Άντενμπρουκ του Κέιμπριτζ και σε
άλλες βρετανικές κλινικές, με τη συμμετοχή περίπου 500 ατόμων και με
επικεφαλής τον νευρολόγο δρα Τιμ Ρίτμαν του Κέιμπριτζ, θα δείξουν πόσο
«δουλεύει» το σύστημα στην πράξη. Όπως είπε ο ίδιος, το νέο «έξυπνο»
σύστημα συνιστά «μία φανταστική εξέλιξη».
Η κυρία Κουρτζή σπούδασε Πειραματική Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
και πήρε το διδακτορικό της στη Γνωστική Νευροεπιστήμη από το
Πανεπιστήμιο Rutgers των ΗΠΑ. Έκανε μεταδιδακτορική έρευνα στα
αμερικανικά πανεπιστήμια ΜΙΤ και Χάρβαρντ, ειδικευόμενη στη Γνωστική
Νευροαπεικόνιση, και στη συνέχεια πραγματοποίησε έρευνα στο γερμανικό
Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για τη Βιολογική Κυβερνητική και στο βρετανικό
Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. Από το 2013 διδάσκει Πειραματική
Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και θεωρείται ειδική στη
Γνωστική Υπολογιστική Νευροεπιστήμη, όντας πρωτοπόρος στη χρήση της
Τεχνητής Νοημοσύνης στην υγεία του νου και του εγκεφάλου.
Η ανάπτυξη αλγορίθμων για κλινική χρήση αποτελεί ένα ραγδαία
αναπτυσσόμενο πεδίο διεθνώς, «παντρεύοντας» την επιστήμη των
υπολογιστών με τη Νευροβιολογία και την Ιατρική. Ήδη έχουν αναπτυχθεί
διάφορα «έξυπνα» συστήματα για την έγκαιρη διάγνωση -από
απεικονιστικές εξετάσεις- διαφόρων παθήσεων.