Πολλοί άνθρωποι νοσούν σήμερα και πολύ περισσότεροι θα νοσήσουν στο μέλλον από τη νόσο Alzheimer, μια νευροεκφυλιστική πάθηση που δεν μπορεί ούτε να προληφθεί ούτε και να θεραπευτεί. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, παγκοσμίως οι ασθενείς με νόσο Alzheimer είναι περίπου 44 εκατομμύρια και αναμένεται να φθάσουν τα 65,7 εκατομμύρια έως το 2030 και τα 115,4 εκατομμύρια το 2050. Από τη νόσο προσβάλλεται περίπου το 5% των ατόμων άνω των 65 ετών και το 25% των ατόμων άνω των 85 ετών. Στην Ελλάδα, οι ασθενείς με άνοια είναι 200.000.

   Τα τελευταία χρόνια, η διάγνωση της νόσου Alzheimer γίνεται με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς στη λεγόμενη "τρίτη ηλικία" και αυτό οφείλεται στην αύξηση του μέσου όρου ζωής, ιδιαίτερα στις αναπτυγμένες χώρες, και στην ευαισθητοποίηση του κοινού, των συγγενών των ασθενών και των ιατρών σχετικά με αυτό το ιατροκοινωνικό πρόβλημα.

   Τα παραπάνω επισημαίνονται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Τμήμα Πρόληψης και Προαγωγής της Υγείας της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα νόσου Alzheimer.

   Τι είναι η νόσος Alzheimer

   Η νόσος Alzheimer είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας. Πρόκειται για μία νευροεκφυλιστική ασθένεια του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, που χαρακτηρίζεται, στην ήπια μορφή της, από σταδιακή απώλεια της μνήμης και από περιορισμό των υπόλοιπων νοητικών λειτουργιών του εγκεφάλου και είναι προοδευτική και μη αναστρέψιμη προς το παρόν. Εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, σπάνια σε ηλικίες 50-65, ενώ είναι σπανιότερη σε ηλικίες μικρότερες των 50 ετών.

   Στα αρχικά στάδια της νόσου, τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα ελαφρά, κυρίως εκδηλώνονται διαταραχές της μνήμης. Δηλαδή, ο ασθενής ξεχνά τα πρόσφατα γεγονότα, ενώ συνήθως θυμάται με λεπτομέρειες τα παλιά. Πολλές φορές, η κατάσταση θεωρείται ως φυσιολογική γήρανση και αυτό κάνει δύσκολη την πρώιμη διάγνωση. Καθώς η νόσος Alzheimer εξελίσσεται και οι νοητικές λειτουργίες εκπίπτουν σταδιακά, ο ανοϊκός ασθενής οδηγείται σε πλήρη αποδιοργάνωση της ζωής και της προσωπικότητάς του. Η επιθετικότητα, η καχυποψία, οι διαταραχές ύπνου είναι μερικές από τις διαταραχές της συμπεριφοράς που εμφανίζει. Τελικώς, γίνεται ανίκανος να φροντίσει τον εαυτό του και καταλήγει να εξαρτάται ολοκληρωτικά από τους συγγενείς του, για τους οποίους αποτελεί τεράστιο πρακτικό, σωματικό, οικονομικό και ψυχικό φορτίο.

   Δεν υπάρχει πρόληψη ούτε θεραπεία

   Η πρόληψη της άνοιας με τροποποίηση ή εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου δεν μπορεί να γίνει προς το παρόν. Η πρόληψη επικεντρώνεται σε στόχους που έχουν προκύψει από τα διαθέσιμα στοιχεία και περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου για άνοια από αγγειακή νόσο. Τέτοιοι παράγοντες είναι ο διαβήτης, η κατάθλιψη, η υπέρταση της μέσης ηλικίας, η παχυσαρκία μέσης ηλικίας, το κάπνισμα και η έλλειψη σωματικής άσκησης και κοινωνικής δραστηριότητας.

   Ριζική θεραπεία της νόσου Alzheimer και των άλλων μορφών άνοιας δεν υπάρχει. Τα προγράμματα νοητικής ενδυνάμωσης αποτελούν μια νέα, μη φαρμακευτική θεραπευτική προσέγγιση, που βοηθά τον ασθενή να παραμείνει λειτουργικός και να διατηρεί μια ικανοποιητική ποιότητα ζωής σε σχέση με την καθημερινότητά του. Η προσέγγιση αυτή δεν έρχεται να αντικαταστήσει τη φαρμακευτική αντιμετώπιση της νόσου. Στόχος της είναι η συνδυαστική δράση, η οποία φαίνεται ότι μπορεί να ενισχύσει τη δράση των φαρμάκων, βελτιώνοντας θεαματικά το αποτέλεσμα.

   Επιπλέον, απαιτούνται προγράμματα στήριξης των φροντιστών των ατόμων με άνοια που τις περισσότερες φορές είναι η οικογένεια και τα συγγενικά τους πρόσωπα.