Θέματα απλά, ανθρώπινα και νεανικά κυρίως προβλήματα, πραγματεύονται οι ταινίες που επέλεξαν να βραβεύσουν οι θεατές του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη.

Ένα… ημερολόγιο σπουδής νεαρών υποψηφίων ηθοποιών (από την ημέρα των εξετάσεων στη δραματική σχολή μέχρι και την αποφοίτησή τους μετά από τρία χρόνια) επέλεξε ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσαμπασιάκος για την ταινία του «Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής» που επελέγη για το πρώτο βραβείο. Ο Τρικαλινός ρωσοσπουδαγμένος σκηνοθέτης είχε βραβευθεί και στο περσινό 15ο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (με το πρώτο βραβείο ελληνικής ταινίας άνω των 45 λεπτών) για την ταινία του «Ο μανάβης».

Η αντίστοιχα βραβευμένη ξένη παραγωγή ντοκιμαντέρ (για ταινία άνω των 45' λεπτών) διαπραγματεύεται την πορεία τριών παιδιών που βρίσκονται σε διαρκή κόντρα με τους εαυτούς τους και τον κόσμο γύρω τους, ενώ πάσχουν από το σύνδρομο Διάσπασης Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΣΔΠΥ). Την ταινία με τίτλο «Με διαφορά τεσσάρων γραμμάτων- Παιδιά στην εποχή του ΣΔΠΥ» σκηνοθέτησε ο Έρλεντ Ε. Μο από τη Δανία.

Στα μικρότερης διάρκειας ντοκιμαντέρ (κάτω των 45' λεπτών) η ελληνική παραγωγή που επελέγη να βραβευθεί αφορά σε ένα εγχείρημα συνεργατικότητας και συλλογικότητας, στο «Κοινωνικό Ωδείο- Notes» την ομότιτλη ταινία της Θέκλας Μαλάμου και της Αλεξάνδρας Σαλίμπα.

«Το αγόρι της πλαζ» σε σκηνοθεσία του Εμίλ Λάνγκμπαλε από τη Μ. Βρετανία, που έλαβε το αντίστοιχο βραβείο ξένης ταινίας, είναι ο Τζούμπα, ένας νεαρός Κενυάτης που ονειρεύεται μια καλύτερη ζωή και επιχειρεί να την κατακτήσει εργαζόμενος ως «συνοδός» ηλικιωμένων Ευρωπαίων κυριών που περνούν τις διακοπές τους σε τοπικά θέρετρα.

Άλλη οπτική από τους θεατές του φεστιβάλ, φαίνεται ότι είχε αυτήν τη φορά, όμως, η κριτική επιτροπή της FIPRESCI (Διεθνής Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου με εκπροσώπους από τη Σουηδία, τη Ρωσία, την Ολλανδία, τη Μ. Βρετανία και τη Γαλλία) η οποία επέλεξε:

Για ελληνική παραγωγή, την ταινία «Καλάβρυτα- Άνθρωποι και σκιές» του Ηλία Γιαννακάκη με το σκεπτικό πως «διερευνά ένα ιστορικό τραύμα του ελληνικού λαού το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται, ενώ τεκμηριώνει τη σημασία του αντιφασιστικού αγώνα στο παρελθόν κάνοντας παράλληλα και αναφορά στο παρόν».

Η αντίστοιχα βραβευμένη από τη FIPRESCI ξένη παραγωγή αφορά στο «θαμπό», «ασπρομαυρο» και διόλου ειδυλλιακό Παρίσι των μεταναστών, των αστέγων και των διαδρόμων του μετρό. Στην ταινία «Στο χείλος του κόσμου» ο σκηνοθέτης Κλάους Ντρέξελ (Γαλλία) δεν μιλά για την «πόλη του φωτός» αλλά -σύμφωνα με το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής «εισάγει τον θεατή στο ασταθές περιβάλλον όπου ζουν οι Παριζιάνοι "κλοσάρ" με έναν μαγευτικό και απροσδόκητο τρόπο, κινηματογραφώντας τους χαρακτήρες τους από μια απόσταση και προνομιακή σκοπιά, που κάνει αυτούς τους άστεγους ανθρώπους να ξεχωρίζουν ως άτομα με αξιοπρέπεια και σοφία».

Από τη γειτονική Τουρκία και το γνωστό από τα γεγονότα του περσινού Μαΐου πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, έχει πάρει τα πλάνα της η ταινία «Τσαπουλτζού: Φωνές από το Γκεζί» που επέλεξε για το φετινό βραβείο της η Διεθνής Αμνηστία.

«Προσπαθήσαμε να δείξουμε την ποικιλομορφία των διαδηλωτών, που αν και διαφέρουν ο ένας από τον άλλο, βρίσκονται ενωμένοι σε μια απρόσμενη συμμαχία ενάντια στην κατάχρηση εξουσίας» σημειώνουν για την ταινία τους οι σκηνοθέτες Μαντεντέτα Αρτζεντιέρι, Κλάουντιο Καζάτσα, Κάρλο Πρεβόστι, Ντούτσο Σέρβι και Στέφανο Ζόγια (Ιταλο-Τουρκική παραγωγή).

Σε μια ταινία, τέλος, μόλις 12 λεπτών, πορτρέτο μιας εποχής σε μια χώρα ταυτισμένη μ' αυτήν (η ταινία τιτλοφορείται «Χειμώνας» και είναι κινηματογραφημένη σε περιοχές μεταξύ βόρειας Ρωσίας και Σιβηρίας) απένειμε το βραβείο της (από την ενότητα «Περιβάλλον») η WWF.

Το 16ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ συνεχίζεται με τις επαναληπτικές προβολές των ταινιών και των αφιερωμάτων του αύριο, Κυριακή 23 Μαρτίου, και σε όλες τις αίθουσες προβολών (Ολύμπιον, Παύλος Ζάννας καθώς και τις τέσσερις αίθουσες στο Λιμάνι).

Στη διάρκεια του φετινού φεστιβάλ ντοκιμαντέρ προβλήθηκαν συνολικά (ελληνικό και ξένο τμήμα- αφιερώματα κ.α) 191 ταινίες. Ο προϋπολογισμός ήταν μικρότερος από κάθε άλλη διοργάνωση και δεν ξεπέρασε τα 650.000 ευρώ.