 |
|
|  |  |  |  Ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ
Πρωταθλητές στο εξωσχολικό διάβασμα οι Έλληνες μαθητές
Κάτω από τον μέσο όρο στη λογοτεχνία
Αθήνα
Αν και όχι ιδιαίτερα επιμελείς στη μελέτη, όπως έδειξε πρόσφατη έρευνα του ΟΟΣΑ, οι Έλληνες μαθητές αναδεικνύονται πρωταθλητές στο εξωσχολικό διάβασμα, σύμφωνα με την ίδια έρευνα του προγράμματος PISA του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
Οι 15χρονοι Έλληνες δηλώνουν ότι διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση σε ποσοστό 82,5% καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τους συμμαθητές τους από την Τουρκία. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με το 2000, το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών που διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση, παρουσίασε στατιστικά σημαντική αύξηση 4,5 μονάδων, όταν ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ εμφανίζει πτώση πέντε μονάδων για το ίδιο διάστημα. Συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των μαθητών στις χώρες του ΟΟΣΑ που διαβάζουν για προσωπική τους ευχαρίστηση μειώθηκε σε 63,8% το 2009 από 68,8% το 2000.
Ανάμεσα στα δύο φύλα, τα κορίτσια εμφανίζονται να έχουν καλύτερη σχέση με το εξωσχολικό διάβασμα σε σχέση με τα αγόρια με μια διαφορά 12 μονάδων. Τα κορίτσια στην Ελλάδα διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση σε ποσοστό 86,4% έναντι ποσοστού 74,4% των αγοριών. Σε άλλες χώρες η διαφορά είναι συντριπτικά μεγαλύτερη υπέρ των κοριτσιών: Στην Αυστρία, για παράδειγμα, τα κορίτσια διαβάζουν για τη δική τους ευχαρίστηση σε ποσοστό 60,9% έναντι 38,5% των αγοριών, ενώ στη Φινλανδία διαβάζουν 4 στα πέντε κορίτσια και μόλις ένα στα δύο αγόρια.
«Οπωσδήποτε, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι σε ποσοστό πάνω από το 80% οι δεκαπεντάχρονοι μαθητές και μαθήτριες της χώρας μας δηλώνουν ότι "διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση"», σχολιάζει ο Παύλος Χαραμής, εκπαιδευτικός, πρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ. Επισημαίνει ωστόσο ότι αυτό το δεδομένο δημιουργεί άλλα ερωτήματα σχετικά με το τι και πόσο διαβάζουν οι νέοι.
Πράγματι, όπως και στις υπόλοιπες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ τον περισσότερο χρόνο των 15χρονων μαθητών στο εξωσχολικό διάβασμα απορροφούν τα περιοδικά. Το 60,5% των μαθητών αναφέρει ότι διαβάζει με δική του πρωτοβουλία "αρκετές φορές το μήνα" ή "αρκετές φορές την εβδομάδα" περιοδικά και ακολουθούν οι εφημερίδες (42,8%), τα κόμικς (24,7%), τα λογοτεχνικά βιβλία (21,5%) και τα δοκίμια (7,2%). Αυτή η τελευταία κατηγορία φαίνεται να είναι και ο μεγάλος χαμένος της ιστορίας, αφού το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών που δηλώνουν ότι διαβάζουν δοκίμια μειώθηκε σε 7,2% το 2009 από 26,4% το 2000.
Εξάλλου, παρά την "πρωτιά" ανάμεσα στις 35 χώρες του ΟΟΣΑ, οι Ελληνες μαθητές φαίνεται να υστερούν στην ποιότητα του αναγνωστικού αντικειμένου, αφού το ποσοστό των 15χρονων μαθητών στην Ελλάδα που διαβάζουν λογοτεχνία (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) έχει μειωθεί κατά δύο μονάδες σε σχέση το 2000, ενώ υπολείπεται κατά εννέα μονάδες του μέσου όρου των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Γενικότερα, οι Ελληνες μαθητές "σκίζουν" στην ανάγνωση περιοδικών και κόμικς, ενώ βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ σε λογοτεχνία, δοκίμια και εφημερίδες.
"Διασταυρώνοντας το στοιχείο αυτό με στοιχεία άλλων ερευνών διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν πολλοί νέοι και νέες στη χώρα μας που για ένα μεγάλο διάστημα (π.χ. τον τελευταίο χρόνο) δεν έχουν διαβάσει ούτε ένα αξιόλογο λογοτεχνικό βιβλίο. Και, φυσικά, το αρνητικό αυτό δεδομένο παραπέμπει αναπόφευκτα, μεταξύ άλλων, στη θλιβερή κατάσταση που επικρατεί στον τομέα των σχολικών βιβλιοθηκών, καθώς τα περισσότερα σχολεία, ιδίως της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, στερούνται ακόμη και μια στοιχειώδη σχολική βιβλιοθήκη. Χρειάζεται, επομένως, να γίνουν ακόμη πολλά, για να καλλιεργηθεί η φιλαναγνωσία της νέας γενιάς", επισημαίνει ο κ.Χαραμής.
Ακόμη, πάντως, και αν το αναγνωστικό αντικείμενο αφορά περισσότερο τα περιοδικά και τα κόμικς, τα οφέλη του εξωσχολικού διαβάσματος είναι αδιαμφισβήτητα, όπως προκύπτει από την έρευνα. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του προγράμματος PISA, οι μαθητές του απολαμβάνουν περισσότερο το διάβασμα επιτυγχάνουν σημαντικά υψηλότερες επιδόσεις από τους μαθητές που το απολαμβάνουν λιγότερο. Επιπλέον, στην πλειονότητα των χωρών, ικανοί αναγνώστες είναι οι μαθητές που όχι απλώς απολαμβάνουν το διάβασμα και διαβάζουν συχνά για την ευχαρίστησή τους, αλλά που διαβάζουν μια ποικιλία αναγνωσμάτων.
Διάβασμα και Διαδίκτυο
Από τα συμπεράσματα της μελέτης του ΟΟΣΑ προκύπτουν, εξάλλου, ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για τις σχέσεις του Διαδικτύου με το διάβασμα. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του προγράμματος PISA, σε όλες τις χώρες το on line διάβασμα συνδέεται με υψηλότερες επιδόσεις στην κατανόηση κειμένου.
"Οι μαθητές που είναι εξοικειωμένοι με δραστηριότητες όπως το να διαβάζουν μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, στα φόρουμ συζητήσεων, ειδήσεις, διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες, ή αναζητούν πληροφορίες στο Διαδίκτυο, έχουν σε γενικές γραμμές μεγαλύτερη αναγνωστική ικανότητα", αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.
Στο ίδιο πνεύμα με τα συμπεράσματα της έρευνας του προγράμματος PISA, ο κ.Χαραμής δηλώνει ότι η συστηματική ενασχόληση με το Διαδίκτυο "διευρύνει σημαντικά τον ορίζοντα των γνώσεων και της πληροφόρησης" των μαθητών και των μαθητριών που το χρησιμοποιούν. "Ωστόσο - προσθέτει ο πρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης της ΟΛΜΕ - έχει σημασία η γενικότερη μορφωτική υποδομή των παιδιών, καθώς ενισχύει αποφασιστικά τη δυνατότητά τους να εντοπίζουν, να επιλέγουν και να αξιοποιούν τις πιο κατάλληλες για κάθε περίπτωση πηγές πληροφόρησης". Ο κ.Χαραμής παρατηρεί σε αυτό το σημείο ότι τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσβασης στο Διαδίκτυο προέρχονται κατά βάση από τα μεσαία και ανώτερα κοινωνικο - οικονομικά στρώματα. «Γι' αυτό πρέπει η οργανωμένη εκπαίδευση και κυρίως τα σχολεία να καταστήσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο εύκολα προσιτή σε όλα τα παιδιά, αμβλύνοντας το "ψηφιακό χάσμα" που εντοπίζεται διεθνώς ανάμεσα σε παιδιά με διαφορετική κοινωνικο - οικονομική προέλευση», καταλήγει.
Από την άλλη πλευρά πάντως -και αντίθετα απ' ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα- ο μέσος όρος των μαθητών στις χώρες του ΟΟΣΑ που διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση έχει μειωθεί κατά 5 μονάδες σε σχέση με τις αρχές της δεκαετίας. Θα μπορούσε να αποδοθεί η ευθύνη γι' αυτήν την πτώση στο Διαδίκτυο; Μήπως το "σερφάρισμα" στο Διαδίκτυο απομακρύνει τα παιδιά από τον κόσμο της ανάγνωσης; "Εάν δεν υπήρχαν το Ιντερνετ και τα βιντεοπαιχνίδια οι έφηβοι θα αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στο διάβασμα;", διερωτόταν προ ημερών μέσα από τις στήλες της εφημερίδας "Ελ Παΐς" ο Χουάν Μάτα, καθηγητής στην παιδαγωγική σχολή του πανεπιστημίου της Γρανάδα. "Αμφιβάλλω", τόνιζε. "Το Ιντερνετ και οι παιχνιδομηχανές έχουν απλώς αντικαταστήσει το παιχνίδι στους δρόμους. Εξάλλου, δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι ο χρόνος που αφιερώνουν οι νέοι για να σερφάρουν στο Διαδίκτυο ή να συζητούν με φίλους είναι χρόνος που αφαιρούν από το εξωσχολικό διάβασμα".
Ο πίνακας
Ποσοστό των μαθητών στις χώρες του ΟΟΣΑ που διαβάζουν για δική τους ευχαρίστηση. Πηγή: ΟΟΣΑ - PISA.
ΧΏΡΑ ΠΟΣΟΣΤΟ
Ελλάδα 82,5%
Τουρκία 77,1%
Μεξικό 76,2%
Τσεχία 75,0%
Ουγγαρία 74,5%
Καναδάς 68,9%
Νέα Ζηλανδία 68,7%
Πολωνία 67,8%
Φινλανδία 67,0%
Δανία 66,4%
Ιταλία 66,1%
Ισραήλ 65,5%
Πορτογαλία 64,8%
Αυστραλία 63,3%
Σουηδία 62,7%
Ισλανδία 62,0%
Νότια Κορέα 61,5%
Εσθονία 61,4%
Γαλλία 61,2%
Ισπανία 60,4%
Βρετανία 60,4%
Χιλή 60,3%
Σλοβενία 60,2%
Νορβηγία 60,0%
Σλοβακία 59,1%
Γερμανία 58,7%
Ιρλανδία 58,1%
ΗΠΑ 58,0%
Ιαπωνία 55,8%
Βέλγιο 55,6%
Ελβετία 55,4%
Λουξεμβούργο 51,8%
Ολλανδία 51,4%
Αυστρία 50,0%
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
