Όχι μόνο το ρωσικό διαστημόπλοιο «Φόβος» απέτυχε να μπει σε τροχιά με κατεύθυνση τον δορυφόρο του 'Αρη, Φόβο, έχοντας πλέον για τα καλά κολλήσει σε σιωπηλή και ανεξέλεγκτη τροχιά γύρω από τη Γη, αλλά, όπως προειδοποιούν οι επιστήμονες, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το σκάφος να πέσει εντέλει στον πλανήτη μας έως το τέλος του 2011 ή, το αργότερο, τον Ιανουάριο του 2012, μία μάλλον ανησυχητική προοπτική.

    Με ταχύ ρυθμό εξανεμίζονται οι ελπίδες ότι οι Ρώσοι τεχνικοί της διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos θα κατορθώσουν να πυροδοτήσουν τους κινητήρες του και να αποκτήσουν ξανά τον έλεγχο του σκάφους, σύμφωνα με το «Nature» και το «New Scientist».

    Ο «Φόβος», βάρους 13,5 τόνων, εκτοξεύτηκε   από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ του Καζακστάν, πάνω σε έναν ρωσικό πύραυλο Ζενίτ-2SB, με στόχο να προσγειωθεί στο ομώνυμο φεγγάρι του «κόκκινου πλανήτη», να συλλέξει δείγμα 200 γραμμαρίων από την επιφάνεια του και να το φέρει πίσω στη Γη έπειτα από τρία χρόνια, κάτι που ούτε η NASA δεν έχει καταφέρει ακόμα. Ήταν μία υπερφιλόδοξη και πολυδιαφημισμένη αποστολή, με την οποία η Ρωσία επιθυμούσε να αποκτήσει ξανά ένα μέρος της χαμένης αίγλης της σοβιετικής διαστημικής εποχής.

    Όμως, ένα άγνωστο τεχνικό πρόβλημα, μετά την αποσύνδεσή του από τον πύραυλο, εμπόδισε την πυροδότηση των δύο μηχανών του και πλέον το σκάφος κινείται σε γήινη τροχιά σε ύψος περίπου 200 χλμ., χάνοντας σιγά-σιγά υψόμετρο, ώσπου, κατά πάσα πιθανότητα στο τέλος Δεκεμβρίου (σύμφωνα με εκτιμήσεις της NASA) να πέσει κάπου στη Γη και μαζί του να βυθίσει σε απόγνωση το ρωσικό πρόγραμμα εξερεύνησης των πλανητών. Όπως δήλωσε η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία, θα μπορέσει να δώσει προειδοποίηση για την πτώση μόλις δύο ώρες πριν αυτή συμβεί.

    Επειδή το σκάφος δεν έχει σχεδιαστεί να λειτουργεί σε τόσο μικρό υψόμετρο, οι Ρώσοι μηχανικοί δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αποκαταστήσουν την επικοινωνία με τον Φόβο, κάτι που έχουν περιθώριο να κάνουν έως τις 21 Νοεμβρίου. Δεν αποκλείεται, επίσης, να έχουν καταστραφεί οι μπαταρίες του σκάφους, οπότε να μην έχει καθόλου δική του ενέργεια.

    Είναι άγνωστο ακόμα αν το σκάφος θα καταστραφεί τελείως κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα της Γης ή αν θα διασπαστεί σε μεγάλα κομμάτια, που θα φθάσουν έως την επιφάνεια του πλανήτη. Η κρυψίνοια των Ρώσων για τις τεχνικές λεπτομέρειες του σκάφους και της αποστολής (συνολικού κόστους 163 εκατ. δολαρίων) δεν βοηθά έναν τέτοιο υπολογισμό.

    Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι αρκετοί τόνοι τοξικών υγρών καυσίμων υδροζίνης του Φόβου, που είναι άθικτοι ακόμα, αλλά δεν αποκλείεται να διαχυθούν στην ατμόσφαιρα κατά τη διάλυσή του, αν και είναι άγνωστο κατά πόσο μπορούν να φθάσουν στο έδαφος. Σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία, η Ρωσία θα ήταν υπεύθυνη για οποιαδήποτε τυχόν ζημιά προκαλούσαν τα τοξικά καύσιμα σε κατοικημένη περιοχή.

    Το ατύχημα του Φόβου αποτελεί πλήγμα και για την Κίνα, καθώς το σκάφος μετέφερε μαζί του έναν μικρότερο κινεζικό δορυφόρο (βάρους 115 κιλών), τον Γινγκχούο-1, που επρόκειτο να τεθεί για έναν χρόνο σε τροχιά γύρω από τον ’ρη, προκειμένου να μελετήσει την ατμόσφαιρά του. Ήταν η πρώτη φορά που η Κίνα έστελνε δορυφόρο της σε άλλο πλανήτη. Εξάλλου, η Ρωσία είχε προσπαθήσει άλλη μία φορά, το 1988, να προσεγγίσει τον Φόβο, στέλνοντας δύο σκάφη, κανένα όμως δεν είχε καταφέρει να ολοκληρώσει την αποστολή του.