 |
|
|  |  |  |  Λόγω...ΔΝΤ
Πολίτες στα πρόθυρα (και) νευρικής κρίσης...
Αθήνα
Πολλαπλές είναι οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ψυχική υγεία των μελών της ελληνικής κοινωνίας, τόσο στο επίπεδο το ατομικό όσο και σε συλλογική έκφραση, με αντίκτυπο -ανάμεσα στα άλλα- στην κατανάλωση φαρμάκων.
Ο σύμβουλος ψυχικής υγείας, Γιώργος Δίπλας, επισημαίνει ότι την ώρα που λόγω οικονομικής κρίσης μειώνονται οι προσερχόμενοι σε ειδικούς για αναζήτηση ψυχικής υποστήριξης, καθώς θεωρείται είδος πολυτελείας, αυξάνεται η κατανάλωση κυρίως αντικαταθλιπτικών και δευτερευόντως αγχολυτικών φαρμάκων.
«Προϋπάρχοντα προβλήματα πυροδοτούνται με την οικονομική κρίση και βγαίνουν έντονα στην επιφάνεια προβλήματα σχέσεων, αξιοπρέπειας και προοπτικής. Υπάρχει ένας διάχυτος έντονος θυμός, λόγω ανασφάλειας και αβεβαιότητας για το μέλλον το εργασιακό και γενικότερα το οικονομικό, που με την παραμικρή αφορμή εκδηλώνεται στον διπλανό μας, τον/την σύντροφο, τον φίλο, τον γείτονα, τον συνάδελφο, τον άγνωστο στο δρόμο», δηλώνει ο ειδικός επιστήμονας.
Σημειώνει δε ότι αυτό οδηγεί στον κατακερματισμό της κοινωνίας και στη διάρρηξη του κοινωνικού ιστού. Τίθενται σε δοκιμασία οι ανθρώπινες σχέσεις, ανάλογα το πώς αντιλαμβάνεται κανείς τα προβλήματα και πώς είναι διατεθειμένος να βοηθήσει τον εαυτό του και τον διπλανό του. «Στις οικογενειακές σχέσεις σημειώνεται ήδη αύξηση της ενδοοικογενεακής βίας, ενώ αντίθετα τα ποσοστά διαζυγίων μειώνονται, λόγω ακριβώς της οικονομικής κρίσης» τονίζει.
Επιπλέον, παρατηρείται έξαρση του αλκοολισμού και της χρήσης ναρκωτικών ουσιών, «σαν απόδραση, σαν λύτρωση από τις έντονες πιέσεις που υφίσταται ο άνθρωπος στην επιβίωση και στην αξιοπρέπειά του».
Ο κ. Δίπλας υπενθυμίζει την οικονομική κρίση του 1929 στις ΗΠΑ και την επιβολή της ποτοαπαγόρευσης και διευκρινίζει: «Οικονομική κρίση και αύξηση των απαγορεύσεων πηγαίνουν μαζί. Ουσιαστικά, η οικονομική κρίση απαγορεύει στους ανθρώπους να ζουν με κάποια ποιότητα ζωής. Μπορεί να υπάρχει ελεύθερος χρόνος, αλλά δεν υπάρχει διάθεση και οικονομική δυνατότητα να χρησιμοποιήσει κανείς αυτό τον χρόνο, αφού ακόμα και οι διακοπές καθίστανται είδος πολυτελείας, είδος προς εξαφάνιση».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι επισημάνσεις του ειδικού επιστήμονα για τις επιδράσεις της οικονομικής κρίσης στο συλλογικό ασυνείδητο ψυχισμό των ανθρώπων, όπου «η τάση βρίσκεται στην αναζήτηση θαυμάτων και θαυματοποιών, σε αυτούς που δίνουν εύκολα υποσχέσεις για λύσεις των προβλημάτων μέσα από την αυταρχική δράση. Πολλοί άνθρωποι στρέφονται προς μια Αρχή, θρησκευτική ή πολιτική, προκειμένου να εναποθέσουν εκεί τις ελπίδες τους για ένα καλύτερο αύριο. Αναζητούν τη λύτρωση και μέσω αυτής είναι έτοιμοι να αποδεχθούν εύκολα και την ύπαρξη ενός αποδιοπομπαίου τράγου».
Κατά τους ειδικούς, σε τέτοιες περιόδους παρατηρείται έξαρση της βίας προς κάθε κατεύθυνση, εξεγερσιακή, κατασταλτική, αλλά και με τη μορφή της αύξησης της εγκληματικότητας, αφού μειώνεται η αξία της ανθρώπινης ζωής. Η αύξηση, βέβαια, της εγκληματικότητας ενισχύει την ανασφάλεια και καθιστά την κοινωνία εν μέρει πιο επιρρεπή στο να αποδεχθεί την αύξηση των κατασταλτικών μέτρων.
«Ο φόβος λειτουργεί σαν το χειρότερο δηλητήριο στις σχέσεις των ανθρώπων. Η οικονομική κρίση στην κορύφωσή της βγάζει στην επιφάνεια τα αρχέγονα ένστικτα του ανθρώπου, την ανάγκη επιβίωσης και την ανάγκη διατήρησης του είδους. Στο πλαίσιο αυτό, η ανισότητα μετατρέπεται σε "ο θάνατός σου η ζωή μου"».
Η κρίση, ωστόσο, έχει κι ένα αντίθετο αποτέλεσμα. Προκαλεί δραστηριότητες έντονης κοινωνικής αλληλεγγύης. Ο κ. Δίπλας υπογραμμίζει ότι σε αυτό το πλαίσιο, «εντάσσεται η ανάπτυξη της αυτοοργάνωσης των πολιτών, είτε με τη μορφή της άρνησης πληρωμής στα διόδια είτε με εκείνη της αντίστασης στις αυξήσεις των εισιτηρίων στα μαζικά μέσα μεταφοράς».
Όσο για τους πρόσφυγες / μετανάστες, που αποτελούν τον "αδύναμο κρίκο της κοινωνίας", διαβλέπει διχασμό. Κρίνει ότι από κάποιες ομάδες θα αυξηθεί η δυσφορία σε βάρος τους, ενώ από άλλες κοινωνικοπολιτικές ομάδες του πληθυσμού θα γίνει πιο έντονη η αλληλεγγύη προς αυτούς.
Απο την πλευρά της η φαρμακοποιός Ευαγγελία Παπαδοπούλου αναφέρεται και η ίδια στο πλεόνασμα θυμού, που παρατηρεί από τον πάγκο του φαρμακείου της. Συναλλασσόμενη τελευταία διαρκώς με προβληματισμένους ανθρώπους, που καταφεύγουν στο κατάστημά της για φαρμακευτική βοήθεια, διαπιστώνει αλλαγές στην έως πρότινος ανεβασμένη ψυχολογία του Έλληνα.
«Έχει κατακλύσει τους πολίτες μία δυσαρέσκεια και ένας θυμός, που πλήττουν όλες τις ηλικίες, προκαλούνται από την εργασιακή ανασφάλεια και δεν μπορούν να διοχετευθούν» λέει και προσθέτει: «Αποτέλεσμα είναι η αύξηση στην κατανάλωση αγχολυτικών και αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, κυρίως στις γυναίκες, καθώς οι άντρες φαίνεται πως έχουν περισσότερες διεξόδους, για παράδειγμα το γήπεδο ή το καφενείο».
Επισημαίνει δε ότι, μεταξύ άλλων, οι νέοι δέχονται πλήγμα και όσον αφορά την ενηλικίωσή τους. Επιστρέφουν στην οικογενειακή εστία στα 30 τους, γεγονός που εκλαμβάνουν ως ήττα, είναι πισωγύρισμα στην προσπάθεια αυτονόμησης τους». Κατά την άποψη της κ. Παπαδοπούλου, η απώλεια κεκτημένων δικαιωμάτων στην εργασία, την παιδεία, την υγεία θα έχει σαν αποτέλεσμα τη συνολική επιδείνωση της υγείας του πληθυσμού, την αύξηση της εξάρτησης από ουσίες, στην όποια μορφή τους, και την αύξηση της βίας, καθώς «τα μέτρα, που λαμβάνονται στο πλαίσιο της κρίσης, ο κόσμος τα βιώνει ως άσκηση βίας, ως πισωγύρισμα στον 19ο αιώνα».
|
|
|
|
ΤΟΠΟ ΣΤΑ ΝΙΑΤΑ!
|
Όλα τριγύρω
αλλάζουνε και όλα
στα ίδια μένουν...
ΛΕΕΙ μια λογική ότι, «μεγαλύτερη και από τη σοφία είναι η εμπειρία».
Διότι δεν πρέπει μόνο να είναι κανείς σοφός για να καταλάβει ότι με
την εξουσία «παίζουν» πάντα οι ίδιοι και οι ίδιοι εραστές (κατά μια
έννοια «νταβατζήδες» οι οποίοι και δεν επιτρέπουν σε άλλους να την
αγγίξουν), αλλά θα πρέπει να είναι κανείς και αρκετά έμπειρος ώστε να
την έχει ζήσει για χρόνια αυτήν την στενή σχέση μεταξύ των παραγόντων
- εραστών και της εξουσίας...
ΕΙΠΑ τις προάλλες να θυμηθώ τα παλιά και τα ρεπορτάζ της δεκαετίας του
80, πήρα το αμάξι και τον δρόμο για την Κάρλα, με μουντό καιρό και
πολύ αέρα για να παρακολουθήσω τα εγκαίνια της δημιουργίας της λίμνης,
σχεδόν έναν αιώνα από την αποξήρανσή της. Ιστορικό γεγονός λέω, δεν θα
το χάσω, ποιός ξέρει κάποιοι άλλοι απόγονοι της δικής μας εποχής
μπορεί να την ... αποξηράνουν πάλι, ψάχνοντας ίσως για λύσεις σε
θέματα διατροφικών αναγκών, ή ό,τι άλλο τέλος πάντων θα έχει ανάγκη ο
τόπος και εκείνη η γενιά.
ΕΙΔΑ λοιπόν στην Κάρλα, τι άλλο; νερά...πολλά νερά... Τις γνωστές
«μπάρες» της δεκαετίας του 90, να γίνονται ταμιευτήρες και δυο τρεις
ταμιευτήρες μαζί να σχηματίζουν σήμερα μια μικρή λίμνη. Τον
περιφερειάρχη να ομιλεί στο βήμα για την σπουδαιότητα του έργου, που
χρειάστηκε δεκαετίες να υλοποιηθεί (και την συμβολή βεβαίως πολλών
ανθρώπων της εξουσίας, της κεντρικής και της τοπικής). Είδα πλειάδα
ανθρώπων της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης, (ακόμα και της
...παραδιοίκησης) είδα σπουδαίους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που
βοήθησαν στην επιτάχυνση εκταμίευσης των πόρων, να συμμετέχουν όλοι
στη γιορτή, κυρίως χειροκροτώντας ή φωτογραφιζόμενοι (ανα)μεταξύ τους,
για τον εμπλουτισμό του κοινωνικού βιογραφικού τους ενόψει ενδεχομένως
της όποιας εκλογικής αναμέτρησης...
ΜΠΡΟΣΤΑ από τους φωτογράφους, μια ομήγυρη «παραγόντων» με γύρισαν
δεκαετίες πίσω. Οι ίδιοι άνθρωποι τα ίδια πρόσωπα, πιο γερασμένα πλέον
από τον χρόνο, έπιαναν θέσεις απέναντι από τις κάμερες με μια μαεστρία
επαγγελματική, που απέκτησαν από την πολυετή ενασχολησή τους με τα
κοινά. Πάει λέω...Ή εγώ γέρασα και τους βλέπω όλους ίδιους, ή δεν
υπάρχουν νέοι στον τόπο αυτό να δώσουν άλλη ζωντάνια, άλλη προοπτική
σε ότι έχει σχέση με την ανάπτυξη ακόμα και με την πολιτική
εκπροσώπηση. Δήμαρχοι δεκαετιών, παλιοί πρόεδροι κοινοτήτων, σύμβουλοι
σιτεμένοι από τον χρόνο, πολιτικοί και διευθυντές υπηρεσιών που
ξέχασαν να συνταξιοδοτηθούν, όλοι εκείνοι οι «πολιτευτές», αλλά και οι
πρωτοκλασάτοι κομματάνθρωποι - «ιδιαίτεροι» όλων των χώρων, που
...σταφίδωσε τα πρόσωπά τους ο χρόνος, «γυρολόγοι των εκδηλώσεων»
ιδίως των εγκαινίων (μετα φαγητού παρακαλώ), προσδοκώντας τουλάχιστον
δημοσιότητα, δεν λένε ακόμα να εγκαταλείψουν, να αποτραβηχτούν
παραχωρώντας τις θέσεις τους σε νέους ανθρώπους, ορεξάτους για
δουλειά, πιο δυνατούς να χαράξουν το μέλλον που άλωστε τους ανήκει...
ΔΕΝ είχε τελειώσει η τελετή των εγκαινίων εκεί στα παρακάρλια χωράφια
και μελαγχόλησα. Πήρα τον δρόμο της επιστροφής. Άραγε τι ζητούσα και
γω εκεί; Πάνε πάνω από τρεις δεκαετίες τώρα από την πρώτη σύσκεψη που
είχα παρακολουθήσει τότε ως ρεπόρτερ της «Ελευθερίας» για την
δημιουργία της λίμνης αλλά και την (στα χαρτιά ακόμη) εκτροπή του
Αχελώου! Οι παλιοί «παράγοντες» πρέπει να κλείσουν τον κύκλο της ζωής
τους στα κοινά. Κρίμα όμως, γιατί από μόνοι τους δεν το κάνουν ποτέ οι
περισσότεροι. Η εξουσία είναι μια πλούσια ερωμένη, κρατά ομήρους τους
«τσιμπιμένους» μαζί της. Οι μόνοι που μπορούν να βάλουν τέλος σ´αυτές
τις σχέσεις είναι οι ψηφοφόροι. Κανείς άλλος...
|
|
Γράφει ο Δημοσιογράφος Χρήστος Τσαντήλας
|
Αναλυτικά στη σελίδα "Θέματα" >>
|
 |
|
|
|
