"’γιοι και δαίμονες εις ταν Πόλιν" τιτλοφορείται το νέο μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου, που κυκλοφορεί σε 40.000 αντίτυπα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, καθώς το προηγούμενο, σε κλίμα Γραικο- οθωμανικό βιβλίο του, με τίτλο "Ιμαρέτ", έγινε ευπώλητο υπερβαίνοντας 60.000 πωλήσεις-αριθμός ρεκόρ για την σημερινή εποχή.

    Στο νέο του έργο ο συγγραφέας, σε 750 σελίδες, αφηγείται μέσα από μύθο και ιστορία την καθημερινή ζωή στην Κωνσταντινούπολη, πριν και μετά την επανάσταση του 1821. Ο κεντρικός ήρωας του έργου ο Τζωνής, παιδί μιας ρωμαίικης οικογένειας του γιατρού Αναστασίου Κομνά, που προτίμησε να γίνει τεχνίτης -μυροπώλης θυμάται και γράφει, προκειμένου να εκδοθεί μελλοντικά σε βιβλίο, την προσωπική του ιστορία μέσα στην Ιστορία της Πόλης.

    Οι μνήμες του ξεκινούν από μια φωτιά που ξέσπασε τη νύχτα της 14ης Νοεμβρίου του 1808 στον μαχαλά του, έξω από τα τείχη στο Τζουμπαλί, φωτιά που έβαλαν οι γενίτσαροι κινώντας ανταρσία κατά του Μπαϊραχτάρ πασά και οι θύμησές του τελειώνουν με τη φωτιά της 27ης Σεπτέμβρη του 1831, όταν ξέσπασε πάλι φωτιά από άλλους γενίτσαρους στασιαστές.

    Στο μεσοδιάστημα των δύο πυρκαγιών -που συνιστούν και καταστροφή, αλλά και επαναδημιουργία- 18 πρόσωπα, πρωταγωνιστές και δευτεραγωνιστές, ανασταίνουν τη ζωή αυτής της μυθικής πόλης με τον αναγνώστη να ζει τις περιπέτειες των ρωμιών, την αγριότητα του πολέμου, τη μοναξιά των οντάδων, την εκ περιτροπής αλληλομαχία αλλά και τη συνύπαρξη εθνοτήτων, φυλών και θρησκειών, νοιώθει το φανατισμό, τη μισαλλοδοξία, μα και τη φιλία και τον οραματισμό.

    Κατά πως διαλαλεί και το οπισθόφυλλο της έκδοσης, το βιβλίο είναι μυθοπλασία και πραγματικότητα με έρωτες, πλούτη, φτώχεια, συμμορίες, χασικλήδες, δερβίσηδες, αρνησίθρησκους, κρυπτοχριστιανούς, γενίτσαρους, παζάρια, βεγγέρες, καπηλειά, φυλακές, σχολεία, ερωμένες Πατριαρχών, αρώματα, λάσπες, πανούκλα, Φαναριώτες, σφαγές, προδότες.

    Όλα δηλαδή τα "αγνά υλικά" για να φτιαχτεί ένα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα από αυτό που τρελαίνει τα τελευταία χρόνια το ελληνικό αναγνωστικό κοινό Σμύρνης, Πόλης και … Περιχώρων. Όμως, ο συγγραφέας δεν παρέθεσε ακατέργαστα το υλικό του, αλλά μετέπλασε τα στοιχεία και, μπαίνοντας στο πετσί του ρόλου του αφηγητή - ήρωα, πέτυχε τέτοια μεταστοιχείωση, ώστε το κείμενό του να έχει απόλυτη αληθοφάνεια. Σε βαθμό που να μην γνωρίζεις (και να μην σε ενδιαφέρει ) τι συνιστά γεγονός ιστορικό και τη φαντασιακό.

    Η απόλαυση του κειμένου προέρχεται επίσης από την πλειάδα ηθογραφικών, λαογραφικών και τοπογραφικών στοιχείων που δεν παρατίθενται εγκυκλοπαιδικά, αλλά εντελώς φυσικά, κατά την πορεία της αφήγησης, φέροντας σε πρώτο πλάνο τα δεδομένα εκείνης της κοινωνίας.